Jak pożyczać w banku

Nie ma praktycznie rzeczy, której nie kupilibyśmy obecnie na kredyt. Od banków pieniądze pożyczamy zarówno na zakup elektrycznej szczoteczki z hipermarketu na kredyt 0 proc., jak i na nieruchomości warte kilkaset tysięcy złotych. Kredyt jest dobrą rzeczą pod warunkiem, że jest dobrze przemyślany.

Kredyt hipoteczny

Kredyt hipoteczny można zaciągnąć na dowolny cel, którego zabezpieczeniem jest ustanowienie hipoteki na nieruchomości. Ze względu na długoterminowość i wysokie kwoty zazwyczaj jest on udzielany na zakup bądź budowę domu czy mieszkania. Uruchamiany jest w całości i wypłacany w transzach, czyli w kilku częściach, co kilka miesięcy. Do czasu ustanowienia hipoteki zabezpieczeniem kredytu mogą być również lokaty, weksle, poręczenie osoby trzeciej bądź ubezpieczenie zaciąganego kredytu.

Zaciąganie kredytów hipotecznych jest coraz łatwiejsze i coraz więcej osób się na nie decyduje. Ogromna konkurencja na rynku sprawia, że wybór konkretnej oferty jest naprawdę trudny. Duża kwota kredytu i okres kredytowania sięgający nawet kilkudziesięciu lat sprawiają, że decyzję o jego zaciągnięciu powinieneś poprzedzić porównaniem ofert różnych banków.

Zwróć uwagę na:

* oprocentowanie kredytu,

* walutę (najczęściej proponowane to polski złoty, dolar amerykański, euro i frank szwajcarski),

* możliwość przewalutowania kredytu (w zależności od aktualnej tendencji kursu waluty),

* okres kredytowania (im dłuższy, tym niższa rata kredytu),

* wymagany wkład własny (część ceny mieszkania, którą musimy pokryć z własnych środków)

* wysokość opłat i prowizji, kosztów ubezpieczeń,

* koszt ustanowienia zabezpieczeń (np. wpisu hipoteki),

* możliwość wcześniejszej spłaty kredytu,

* możliwość czasowego zawieszenia spłaty kredytu.

Jeżeli spłacamy już raty kredytu hipotecznego zaciągniętego przed kilkoma laty, rozważmy możliwość jego refinansowania.

Kredyt refinansowy umożliwia zamianę kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w innym banku na tańszy kredyt refinansowy. W tym przypadku możliwe jest przewalutowanie, a także wybór rodzaju oprocentowania (stałe bądź zmienne) i okres spłaty kredytu.

Kredyt ten może być przeznaczony na refinansowanie m.in. kredytu na budowę domu, kosztów remontu nieruchomości, a także kosztów innego kredytu. Dzięki zamianie kredytu i spłacaniu go w innym banku można zmniejszyć wysokość rat nawet o 30 proc.

Kredyt mieszkaniowy

Celem kredytu mieszkaniowego jest zakup mieszkania, domu bądź działki zarówno z rynku pierwotnego, jak i wtórnego. Kredyt ten można wziąć także na remont nieruchomości, jej modernizację, rozbudowę lub przebudowę. Jest to obecnie najpopularniejszy rodzaj kredytu, gdyż zakup mieszkania za gotówkę należy do rzadkości, tym bardziej przy obecnych cenach. W przypadku tego kredytu okres jego spłaty jest bardzo długi (okres kredytowania może dochodzić nawet do 50 lat), a kwota może sięgać kilkuset tysięcy złotych. Wybór waluty kredytu nie jest ostateczny, ponieważ banki zazwyczaj zezwalają na przewalutowanie. W takim przypadku należy jednak wcześniej dowiedzieć się, jakie wydatki się z tym wiążą.

W celu wzięcia kredytu mieszkaniowego należy przygotować dokumenty o zatrudnieniu oraz wysokości dochodów. To pozwoli na wyliczenie zdolności kredytowej.

Bank sprawdza w ten sposób, czy klient będzie w stanie spłacić go terminowo. Dodatkowe pytania mogą dotyczyć stałych wydatków (czynsz, spłacanie rat). Należy pamiętać o tym, że problemy ze spłatą jednej raty mogą skutkować problemami w zaciągnięciu kolejnego kredytu, ponieważ tego typu informacje gromadzone są przez Biuro Informacji Kredytowej.

Im większa jest wiarygodność finansowa klienta, tym mniejsze jest oprocentowanie, które zależy również od okresu kredytu i kwoty. Nie inaczej wygląda sytuacja dotycząca ukrytych opłat.

Ukryte opłaty:

* Określenie kursu, po którym następowała będzie spłata kredytu walutowego (bank decyduje, jaki jest spread, określając swój własny kurs, po którym następuje przeliczenie) - stosowane w większości banków.

* Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego - stosowane praktycznie przez wszystkie banki.

* Koszt uzyskania odpisu z księgi wieczystej przez bank w przypadku niedostarczenia go przez klienta (ok. 70 zł + koszty wieczystoksięgowe wskazane przez właściwy sąd).

* Ubezpieczenie przejściowe/pomostowe (pobierane miesięcznie do czasu ustanowienia hipoteki) - stosowane praktycznie przez wszystkie banki (w większości przypadków poniżej 1 proc. kwoty kredytu).

* Sprawdzenie ustanowienia zabezpieczenia w przypadku, gdy klient nie przedstawił w terminie określonym w umowie potwierdzenia ustanowienia zabezpieczenia (lub opłacenia składki).

Kredyt gotówkowy

Kredyt gotówkowy to pożyczka bankowa, którą można wydać na dowolny cel konsumpcyjny i do której nie potrzeba zbędnych formalności związanych z zabezpieczeniem długu. Można go rozłożyć na okres kilku lat. Pożyczka taka jest udzielana wyłącznie w formie gotówki. Przepisy regulujące kwestie opłat i odsetek pobieranych od klientów przy kredytach konsumpcyjnych, tzw. ustawa antylichwiarska, regulują w swoim zakresie maksymalny pułap opłat związanych z udzieleniem kredytu (do wysokości 5 proc.) oraz maksymalną granicę nominalnego oprocentowania kredytów - określoną jako czterokrotność stopy lombardowej NBP (aktualnie stopa lombardowa NBP wynosi 5,5 proc., czyli maksymalnie banki pobierać mogą 22 proc. odsetek od kredytów w skali roku). Jednak pozostawione zostały luki prawne, z których część instytucji korzysta, pobierając dodatkowe opłaty. Do takowych zaliczymy głównie ubezpieczenia kredytobiorców (głównie ubezpieczenie na życie), opłaty związane z ustanawianiem fakultatywnych zabezpieczeń oraz koszty obsługi spłaty rat.

Ukryte opłaty:

* Obowiązkowe ubezpieczenie oferowane dla osób, które zaciągają kredyt gotówkowy. Wysokość tych opłat związana jest z długością okresu kredytowania i wynosi iloczyn części kwoty udzielnego kredytu i ilości rat (w ekstremalnych przypadkach - np. okres kredytowania 72 miesiące, opłata za składkę ubezpieczeniową może wynieść nawet ponad 20 proc. wartości udzielanego kredytu). Składka ubezpieczeniowa jest w całości kredytowana i doliczana do kwoty kredytu, ponieważ płatność za cały okres ochronny dokonywana jest jednorazowo (z góry).

* Prowizja za administrowanie zabezpieczeniem spłaty kredytu w postaci ubezpieczenia (zazwyczaj 1-2 proc. kwoty kredytu).

* Najkorzystniejsze warunki oprocentowania kredytów gotówkowych obowiązują dla klientów, którzy ustanowią zabezpieczenie spłaty kredytu w formie blokady zgromadzonych na rachunku/lokacie środków - wówczas nie możemy korzystać z promocyjnych, zazwyczaj krótkoterminowych ofert specjalnych banku w zakresie depozytów.

* W przypadku nieskorzystania z dobrowolnego ubezpieczenia oferowanego przy kredycie gotówkowym, nominalne oprocentowanie kredytu podwyższane jest nawet o 4 pp.

Kredyt konsolidacyjny

Kredyt konsolidacyjny pozwala na zastąpienie kilku jednym tańszym. Wysokość rat można obniżyć nawet o 50 proc. Można nim spłacać m.in. kredyt mieszkaniowy, samochodowy i gotówkowy w różnych walutach (PLN, CHF, EUR lub USD), jednak podstawową walutą jest PLN ze względu na stałe raty, niezależne od kursów walut. Częścią środków kredytu można sfinansować również inne cele. Maksymalny okres, na jaki można go wziąć, to ok. 20 lat, przy czym udział własny nie zawsze jest wymagany. Zabezpieczeniem jest mieszkanie.

Z kolei kredyt samochodowy pozwala kupić produkt, na który kredytobiorcę byłoby stać dopiero za np. kilka miesięcy. Kredyt na samochód można przeznaczyć na kupno zarówno nowego, jak i używanego samochodu, motoru bądź skutera, a okres kredytowania wynosi od pół roku do kilku lat.

Aby wziąć kredyt samochodowy, potrzebujesz takich dokumentów, jak dowód osobisty i zaświadczenie o dochodach, dzięki któremu bank będzie mógł określić zdolność kredytową.

Praktyczne porady i wskazówki

* Pokaż umowę specjaliście

Nigdy nie podpisuj żadnego wiążącego dokumentu, jeśli nie rozumiesz jego treści. Masz prawo dokładnie i na spokojnie przeanalizować wszystko w domu lub u prawnika.

* Unikaj klauzul otwartych

Należy unikać klauzul w umowie, które dają swobodę interpretacyjną bankowi. Przykładowo: bank mógł zmienić walutę i oprocentowanie kredytu w przypadku "zmiany sytuacji społeczno-politycznej lub ekonomicznej kraju waluty kredytu". Należy żądać doprecyzowania takich klauzul.

* Negocjuj warunki umowy

Można zgodzić się na umowę w takim brzmieniu, jak bank proponuje, ale do niej podpisać aneks, który zmieni zapisy tej umowy.

* Co to jest spread?

Spread to różnica między kursem kupna (wypłaty) waluty a kursem jej sprzedaży. Jeżeli zaciągniesz zobowiązanie w obcej walucie, to właśnie na tej różnicy kursowej bank dodatkowo zarabia.

* Ubezpieczenie kredytu

Bardzo często zdarza się, że bank udziela kredytu pod warunkiem jego ubezpieczenia na wypadek śmierci lub utraty pracy. Koszt ubezpieczenia jest kredytowany, a składka ubezpieczeniowa stanowi procent kwoty kredytu i doliczana jest do wysokości miesięcznej raty płaconej przez kredytobiorcę.

Gdzie możesz uzyskać pomoc

* Federacja Konsumentów
Warszawa 04-028, al. Stanów Zjednoczonych 53, tel. 022 827 64 81, mejl: [email protected], adresy filii organizacji na stronie www.federacja-konsumentow.org.pl

* Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
plac Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa, tel. 022 556 08 00, [email protected]

* Internetowy rzecznik praw klientów oszukanych przez banki
Serwis internetowy dla pokrzywdzonych przez instytucje finansowe: www.skocznabank.pl zapewnia, że wystarczy opisać sprawę, a fachowcy doradzą, jak skutecznie dochodzić swoich praw

* Stowarzyszenie Pokrzywdzonych przez System Bankowy
ul. Grunwaldzka 222 m. D-1, 60-179 Poznań, tel. sekretariat - tel./faks 061 868 90 01, 695 577 491, [email protected]

* Sąd Polubowny przy Komisji Nadzoru Finansowego
Plac Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa, www.knf.gov.pl

* Bankowy Arbitraż Konsumencki
ul. Kruczkowskiego 8, 00-380 Warszawa, tel. 022 486 84 00

Przydatne strony internetowe

Zawierają porady i wskazówki, prezentują aktualne rankingi i porównania kredytów i ofert bankowych, pomagają dobrać odpowiedni kredyt, pozwalają obliczyć wysokość rat i pokazują koszty kredytów:

Kalkulatory kredytowe:
www.poradnik-kredytowy.pl, www.kalkulator-kredytowy.v10.pl www.kalkulator.kredyt-hipoteczny.biz.pl, www.money.pl/banki/kalkulator/kredytowy

Kalkulator zdolności kredytowej:
www.bankier.pl/fo/kredyty/narzedzia/kalkultor_zdolnosci, www.hipotekaplus.pl/zdolnosc_kredytowa

Porównywarki kredytów:
www.forium.pl, www.skarbiec.biz, www.openfinance.pl, www.kredyty.net, www.kjakkredyty.pl, www.portal-kredytowy.pl