Jak starać się o przyznanie świadczenia przez ZUS

Wniosek o świadczenie należy złożyć w jednostce ZUS właściwej dla swojego miejsca zamieszkania. Składa się go na formularzu ZUS Rp-26 (który można otrzymać w każdej jednostce ZUS lub pobrać ze strony internetowej www.zus.pl). Do wniosku trzeba dołączyć niezbędne dokumenty:

* opisany już dokument wydany przez powiatowy urząd pracy;

* świadectwo pracy wskazujące podstawę prawną rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego (a jeśli w świadectwie brak takich informacji - dokument pozwalający na ustalenie przyczyn uzasadniających rozwiązanie stosunku pracy);

* postanowienie sądu o ogłoszeniu upadłości, w przypadku osób, które prowadziły pozarolniczą działalność;

* dokument potwierdzający wykonywanie umowy zlecenia, umowy o dzieło lub innej pracy zarobkowej;

* zaświadczenie powiatowego urzędu pracy o dacie zarejestrowania osoby, która utraciła prawo do renty;

* świadectwo pracy potwierdzające fakt zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

* decyzja wydana przez powiatowy urząd pracy o utracie prawa do zasiłku dla bezrobotnych (w przypadku osób, które utraciły to prawo z powodu upływu okresu, na jaki zasiłek został przyznany);

* zaświadczenia, świadectwa pracy, legitymacje ubezpieczeniowe, zeznania świadków (złożone na druku ZUS Rp-8) i inne dowody potwierdzające staż pracy (ewentualnie także osiągnięty poza Polską).

Jeśli ZUS odmówi Ci przyznania świadczenia przedemerytalnego mimo, iż - w Twojej opinii - zostały spełnione wszystkie wymagane warunki, powinieneś odwołać się od decyzji. Odwołanie wnosi się w ciągu miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Wnosi się je do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, za pośrednictwem ZUS. Ubezpieczyciel ma 30 dni na zmianę lub uchylenie swojej decyzji. Jeśli tego nie zrobi, przekaże Twoje odwołanie, wraz ze swoim uzasadnieniem, do sądu. Sądy zwykle rozstrzygają podobne sprawy w ciągu kilku miesięcy. Warto wiedzieć, że pomocy w sądzie można szukać także wówczas, gdy mimo upływu 2 miesięcy od złożenia wniosku o świadczenie, ZUS nie wydał decyzji w tej sprawie. Od sierpnia 2004 r. niemal wszystkie przyznawane świadczenia mają jednakową wysokość (obecnie - 841,17 zł). Niemal wszystkie, bowiem ustawodawca określił, że osoby, którym przyznano świadczenie w związku z utratą prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, nie mogą otrzymać świadczenia wyższego niż ostatnio pobierana renta. Dotyczy to więc tych, którzy przez co najmniej 5 lat bez przerwy pobierali rentę, a w dniu gdy została im ona odebrana mieli co najmniej 55 lat życia (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna) oraz 20 lat stażu (kobieta) lub 25 lat (mężczyzna), w ciągu 30 dni od utraty prawa do renty zarejestrowali się w powiatowym urzędzie pracy i po upływie półrocznej karencji złożyli wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego.
PRZYKŁAD

Z możliwości otrzymania świadczenia w związku z utratą prawa do renty chorobowej skorzystali Marian i Grzegorz.

1. Renta chorobowa Mariana wynosiła 750 zł. Przyznane mu świadczenie przedemerytalne nie może być od tej kwoty wyższe. Marian otrzyma więc 750 zł świadczenia.

2. Renta Grzegorza wynosiła 1.200 zł. Zostanie mu więc przyznane świadczenie w maksymalnej przewidzianej wysokości - 841,17 zł.

Świadczenie należy się od następnego dnia po złożeniu w ZUS prawidłowo wypełnionego wniosku wraz z niezbędnymi załącznikami. Za pierwszy miesiąc jest wypłacane w wysokości proporcjonalnej do liczby dni, które pozostały do końca miesiąca. Świadczenia przedemerytalne są waloryzowane w tym samym terminie, w którym odbywa się waloryzacja emerytur i rent, czyli od 1 marca.

Osoba, która jednocześnie ma prawo do świadczenia przedemerytalnego i renty rodzinnej, będzie miała wypłacane tylko jedno z tych świadczeń. Może wybrać korzystniejsze.

Krewni osoby zmarłej, która pobierała świadczenie przedemerytalne, mają prawo ubiegać się o przyznanie renty rodzinnej. Oczywiście, muszą oni spełnić warunki określone przepisami o tym rodzaju renty.

Co w prawie piszczy

Jakie są najnowsze zmiany w prawie oraz przepisy i aktualności ważne dla osób, które ukończyły pięćdziesiąty rok życia.

* Rząd chce, by od początku 2011 roku obowiązywały nowe zasady przyznawania rent z tytułu niezdolności do pracy. Jest już gotowy projekt odpowiedniej ustawy, ale na razie nie akceptuje go opozycja.

Według rządowego projektu podstawą do obliczenia wysokości renty byłby kapitał zgromadzony na koncie emerytalnym rencisty. Do tego kapitału byłby doliczony tzw. kapitał hipoteczny, obliczony na podstawie osiąganych zarobków, odpowiadający wysokości składek wpłacanych do 60. roku życia albo do 30 lat okresu składkowego. Przy obliczaniu renty cały kapitał byłby dzielony przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku 60 lat.

* Znacznie wyższe od przewidywanych okazały się koszty reformy emerytalnej. Na koniec ubiegłego roku wyniosły 20,4 proc. PKB, co stanowiło ok. 43 proc. całego długu Skarbu Państwa.

Prognozuje się, że na koniec 2010 roku dług wzrośnie o kolejne 2,3 proc. Same koszty obsługi długu związanego z reformą emerytalną wyniosły w 2009 roku i wy-niosą w 2010 roku 1,1 proc. PKB, czyli około 14 mld zł. Z powodu rosnącego zadłużenia ministerstwa finansów i pracy chcą doprowadzić do obniżenia składki na OFE z 7,3 proc. do 3 proc.

* Od kwietnia wzrosły koszty pobytu w domach pomocy społecznej.

Stawki za pobyt w całodobowych placówkach opieki nad osobami niepełnosprawnymi i przewlekle chorymi ustalają samorządy terytorialne, które te placówki prowadzą. Przy ustalaniu wysokości opłat biorą pod uwagę koszty utrzymania domów opieki społecznej w ubiegłym roku oraz prognozowany na rok bieżący w ustawie budżetowej wskaźnik wzrostu cen towarów i usług.

Za pobyt w DPS płaci jego mieszkaniec do wysokości 70 proc. swojego dochodu, np. emerytury lub renty. Jeśli nie wystarcza to na pokrycie ceny pobytu, do wnoszenia opłat zobowiązana jest najbliższa rodzina; kolejno: małżonek, dzieci i wnuki. Różnicę pomiędzy kosztami pobytu pensjonariuszy, a wpływami z wnoszonych opłat pokrywa samorząd gminny.

* Zakład Ubezpieczeń Społecznych zapewnia, że przedsiębiorcy, którzy na koncie w ZUS nie mają zaległości ani błędów, zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek będą otrzymywali "od ręki".

Na razie usprawnienie to wprowadzono tylko w II Oddziale ZUS w Warszawie i w Oddziale w Opolu, ale od 20 kwietnia zostanie wprowadzone we wszystkich oddziałach w Polsce.

W sprawach, które będą wymagały wyjaśnienia, ZUS zachowa dotychczasowy tryb wydawania zaświadczeń. Oznacza to, że płatnik składki (przedsiębiorca) będzie do 7 dni oczekiwał na zaświadczenie, albo na decyzję odmowną.