Georadar poszuka śladów grodu na Kalinowszczyźnie

Ostatnie badania archeologiczne prowadzone były w tym miejscu w latach 70. Obecnie specjaliści, m.in. archeolodzy, chcą wrócić na wzgórze i poprowadzić badania przy użyciu nieinwazyjnych metod. Aby nie zniszczyć macew z żydowskiego cmentarza.

Pierwszym krokiem będzie zdobycie dotacji na badania z ministerstwa kultury. O tym, czy to się uda, dowiemy się wiosną. O grant starają się wspólnie: Ośrodek Brama Grodzka-Teatr NN, Politechnika Lubelska, firma Archee,Uniwersytet Rzeszowski oraz UMCS.

Jeśli badania dojdą do skutku, pozwolą odpowiedzieć na ważne pytania dotyczące początków osadnictwa w Lublinie. Bo wzgórze na którym co najmniej od XVI wieku istnieje kirkut, według tradycyjnych przekazów było wcześniej nazywane Grodziskiem, czyli pozostałością po grodzie.

- Georadar działa jak rentgen prześwietlający ziemię, ale to nie jedyne, co chcemy zrobić - mówi archeolog Rafał Niedźwiadek, właściciel firmy Archee.

Jaki jest cel? Znaleźć ślady istnienia i lokalizacji wczesnośredniowiecznego grodu.

- Chcielibyśmy stworzyć wirtualny obraz tego wzgórza w 3D, a potem umieścić go w internecie. Kolejnym krokiem jest badanie nowoczesnym wykrywaczem metali. Taki, który nie tylko lokalizuje zabytki, ale też identyfikuje je i to bez konieczności wbijania łopaty w ziemię - opowiada archeolog Rafał Niedźwiadek.

Jeśli naukowcom się poszczęści, uda się także odnaleźć ślady przebiegu ziemno-drewnianych wałów grodu sprzed wieków. - Być może także ziemianek, jakie stały na wzgórzu zanim powstał gród - zdradza Rafał Niedźwiadek.

- Badanie georadarem pozwoli też stworzyć ewidencję i określić lokalizację macew, jakie w tym momencie są pod ziemią - dodaje archeolog dr Marek Florek z Zakładu Archeologii Wczesnośredniowiecznej UMCS.

Pozwolenie na prowadzenie badań na terenie kirkutu będzie musiała dać społeczność żydowska. - Ja osobiście nie mam nic przeciwko, ale zgodę na prowadzenie takich działań powinien wyrazić przede wszystkim Michael Schudrich, Naczelny Rabin Polski - zastrzega Szymon Bakalczuk, prezes Fundacji Chrońmy Cmentarze Żydowskie w Lublinie.

Badania georadarem, zlecone przez warszawską gminę żydowską, były już przeprowadzane na kirkucie w 2011 roku. Wówczas chodziło o wytyczenie ścieżek w taki sposób, aby ludzie nie chodzili po kościach zmarłych.

Kirkut razem z Górą Białkowską znajduje się w rejestrze zabytków. Indywidualnie do rejestru są także wpisane pojedyncze macewy. Najstarsza z 1541 roku. To pomnik nagrobny talmudysty Jaakowa Kopelmana i najstarsza w Polsce macewa stojąca w miejscu pierwotnego pochówku.