Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Przewlekła choroba żył zbiera żniwo nie tylko wśród kobiet

Agata Markowicz
Społeczna wiedza Polaków o przewlekłej chorobie żylnej (PCHŻ) jest niewystarczająca. Większość naszych rodaków potrafi rozpoznać jedynie żylaki. Niektórzy z nas martwią się tzw. pajączkami, czyli teleangiektazjami, łącząc je z chorobami naczyń. Przeważnie niepokoją się nimi młode kobiety i określają je jako pękające naczynia. Natomiast bardzo niewielu Polaków łączy owrzodzenia pojawiające się na podudziach w okolicy kostek z chorobami żył.

Cierpi prawie co drugi Polak
Na przewlekłą chorobę żylną cierpi w Polsce prawie 50% kobiet i 40% mężczyzn. Ze względu na szeroką skalę zjawiska mówi się już o problemie społecznym. Nieleczona choroba prowadzi do powstawania żylaków i owrzodzeń żylnych podudzi czy żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, co znacznie upośledza jakość życia chorych. U większości pacjentów występują zaawansowane stadia choroby, a aż 62% z nich nigdy nie leczyło się z powodu PChŻ. W związku z tym faktem, kluczowe stają się działania edukacyjno-diagnostyczne uświadamiające społeczeństwu powszechność choroby i zagrożenia wynikające z jej powikłań.

Groźne skutki nieleczenia
Przewlekła niewydolność żylna to zespół objawów związany z osłabionym przepływem krwi od stóp do serca. W zależności od stopnia niewydolności żylnej, mogą wystąpić m.in.: uczucie ciężkości kończyn, ból zlokalizowany wzdłuż przebiegu żyły, obrzęki, żylaki czy powikłania skórne. Niepodjęcie w odpowiednim czasie leczenia może prowadzić do groźnych powikłań, a także znacznie pogorszyć jakość życia chorych. Przewlekła choroba żylna jest chorobą mało znaną i społecznie bagatelizowaną. Większość z nas kojarzy żylaki z defektem kosmetycznym, nie wiedząc, że to objaw choroby, która staje się coraz większym problemem w krajach uprzemysłowionych. Pacjenci odczuwają znaczny dyskomfort związany m.in. z uczuciem "ciężkości nóg", swędzeniem, pieczeniem, "paleniem" nóg, a w późniejszym okresie choroby - również z obrzękami, a nawet owrzodzeniami podudzi.

Etapy choroby
Do najbardziej charakterystycznych etapów choroby żylnej należą: pajączki, żylaki, przebarwienia i owrzodzenia podudzia.
Pajączki (teleangiektazje) to poszerzone śródskórne naczynia krwionośne, zwykle brunatnoczerwone lub niebieskosine. Głębiej leżące żyły siatkowate poszerzają się do około 3 mm i tworzą niebieską siateczkę podskórną. Pajączkom i żyłom siatkowatym zazwyczaj nie towarzyszą bolesne dolegliwości, czasami jednak z powodu długiego stania lub siedzenia może pojawić się ból.

Żylaki kończyn dolnych to trwale poszerzone żyły powierzchowne, widoczne jako niebieskie wybrzuszenie, pojawiające się podczas stania lub siedzenia. Żylakom towarzyszą obrzęki wokół kostek lub puchnięcie całej stopy, pieczenie, kurcze, "pulsowanie" w nogach. Główną przyczyną powstawania żylaków są źle funkcjonujące zastawki żylne, co powoduje częściowe cofanie się krwi płynącej do serca. W efekcie krew zalega w żyłach, ściany żył rozszerzają się i powstają żylaki.
Powstawanie żylaków obrazowo tłumaczy dr n. med. Maciej Zieliński z poznańskiej Kliniki Promienistej: - Krew wracająca żyłami kończyn dolnych musi pokonać grawitację. By było to możliwe, żyły wyposażone są w specjalne zastawki uniemożliwiające cofanie się krwi. Gdy przestają one prawidłowo funkcjonować, krew zaczyna cofać się - dochodzi do tzw. refluksu. W takiej sytuacji rośnie ciśnienie w układzie żylnym, krew z dużą siłą napiera na ściany naczyń krwionośnych, trwale rozszerza żyły i prowadzi do powstania żylaków.­­­­­­­­­­­­­.

Kolejny objaw choroby to owrzodzenia podudzia. W miarę rozwoju choroby, obrzęki stają się twarde, a skóra traci elastyczność. Powstają brunatne, stopniowo powiększające się plamy. Z czasem przebarwienia te ciemnieją i pokrywają się pęcherzykami z płynem. Tkanka podskórna zanika. W miejscach skaleczeń skóra ulega rozpadowi, powstają trudno gojące się owrzodzenia, sączące wydzielinę.

Ryzyko zachorowania
Przyczyną przewlekłej choroby żył jest uszkodzenie zastawek, prowadzące do refluksu (cofania się krwi). Ryzyko zachorowania zwiększa się wraz z wiekiem i nieprawidłowym stylem życia. Częściej chorują: osoby otyłe, prowadzące mało aktywny styl życia oraz kobiety (zwłaszcza po przebytej ciąży). Szczególnie narażone są osoby obciążone genetycznie, pracujące w pozycji stojącej lub siedzącej oraz palące papierosy. W grupie ryzyka znajdują się także wszyscy noszący niewygodne obuwie czy obcisłe ubrania oraz zażywający nadmiernych kąpieli słonecznych.

Profilaktyka
Najprostszym sposobem uniknięcia żylaków jest zapewnienie nogom ciągłego ruchu lub przynajmniej, o ile to możliwe, częste trzymanie ich w górze. Innym sposobem jest uruchomienie mięśni łydek, które pompują krew do serca. Prostym sposobem wspomagającym pracę łydek jest ćwiczenie polegające na stawaniu na palcach. Najlepszym jednak sposobem na usprawnienie krążenia krwi jest regularne uprawianie sportu i aktywny wypoczynek, a także stosowanie naprzemiennie kąpieli ciepłą i zimną wodą.
Diagnostyka i leczenie
Stan wiedzy Polaków na temat przewlekłej choroby żylnej nadal jest bardzo niski. Polacy kojarzą żylaki z defektem kosmetycznym, nie wiedząc, że to objaw choroby, którą należy diagnozować i leczyć u specjalisty. Najpowszechniejszą metodą diagnozującą przewlekłą chorobę żylną jest bezbolesne badanie dopplerowskie. Kontroli układu żylnego służy tzw. ślepy (kieszonkowy) doppler, umożliwiający ocenę refluksu żylnego. W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek nieprawidłowości korzysta się również z badań ultrasonograficznych, które pozwalają na obserwację naczyń krwionośnych oraz kierunku i prędkości przepływu krwi.

Po zdiagnozowaniu choroby przystępuje się do jej leczenia. Obecnie proponowane są 4 metody leczenia, które się wzajemnie uzupełniają (patrz ramka niżej).


Metody leczenia

Kompresjoterapia - leczenie stopniowanym uciskiem
Stosowanie materiałów uciskowych, takich jak opaski uciskowe i pończochy o zmiennej sile ucisku, jest wyjątkowo pomocne w przypadku występowania objawów przewlekłej niewydolności żylnej. Bardzo dobre efekty uzyskuje się w przypadku stosowania kompresjoterapii w połączeniu z farmakoterapią. Ma to szczególne znaczenie w poprawie jakości życia pacjentów z tego typu objawami.

Skleroterapia polega na wstrzykiwaniu do żył substancji (płynu sklerotyzującego), która powoduje uszkodzenie wewnętrznej ściany żyły. Wywołuje to reakcję zapalną, a w konsekwencji zarośnięcie żyły i stopniowe zanikanie żylaka. W ten sposób leczy się pajączki i żyły siatkowate oraz żylaki.

Farmakoterapia stosowana jest w celu usprawnienia krążenia żylnego w kończynach dolnych, ochrony zastawek żylnych oraz zmniejszenia objawów choroby: obrzęków, uczucia ciężkości nóg, rozpierania łydek i dyskomfortu. Leki powinny być stosowane już we wczesnych stadiach choroby. Skuteczne są także w leczeniu powikłań.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!