Po drugie: autostrada wodna na Wiśle. Trwa zabezpieczanie przeciwpowodziowe Żuław

Grażyna Czekaj, pełnomocnik ds. realizacji projektów ZMiUW WP w Gdańsku, zaznaczyła, że zarząd realizuje projekt "Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław - Etap I", jako indywidualny, w ramach programu "Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław do roku 2030 (z uwzględnieniem etapu 2015)".

W program żuławski zaangażowani są różni partnerzy odpowiedzialni za zarządzanie obiektami infrastruktury powodziowej na obszarze Żuław.

Obok ZMiUW WP w Gdańsku należą do nich Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku, Żuławski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Elblągu, gminy Gdańsk i Elbląg oraz Powiat Gdański z siedzibą w Pruszczu Gdańskim.

Projekt ma doprowadzić do zwiększenia skuteczności ochrony przeciwpowodziowej, stymulującej zrównoważony rozwój Żuław i zminimalizować negatywne skutki powodzi.

Jego cel stanowi też ochrona zasobów i walorów przyrodniczych, materialnych obiektów dziedzictwa kulturowego oraz majątku materialnego obiektów przemysłowych i infrastruktury technicznej, a także przeciwdziałanie poważnym awariom systemu ochrony przeciwpowodziowej na Żuławach. Początkowo całkowita wartość projektu wynosiła ponad 189,8 mln zł.

Z Funduszu Spójności dofinansowano go kwotą powyżej 158, 7 mln zł, co stanowiło 85 proc. wydatków kwalifikowalnych. Pozostałe 28 mln zł, czyli 15 proc. wydatków kwalifikowalnych, pokryto ze środków budżetu państwa. Projekt obejmował 20 zadań inwestycyjnych.

Były to odbudowa 6 odcinków wałów przeciwpowodziowych o długości 44,53 km, przebudowa 13 stacji pomp, budowa 1 nowej stacji pomp. Roboty ujęte w projekcie rozpoczęto w listopadzie 2011 roku, a zakończono w marcu tego roku.

Uzyskane oszczędności po przetargach pozwoliły ZMiUW WP w Gdańsku na wystąpienie we wrześniu 2012 roku z wnioskiem do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie o rozszerzenie zakresu projektu o przebudowę 5 stacji pomp. Po uzyskaniu pozytywnej opinii Ministerstwa Środowiska, w grudniu zaakceptowany został aneks zwiększający zadania inwestycyjne, a w listopadzie 2013 roku kolejnym aneksem poszerzono zakres projektu o odbudowę następnych 2 stacji pomp.
Realizacji projektu przez ZMiUW WP w Gdańsku towarzyszą działania informacyjne i promocyjne.

Ujęto w nich instalacje tablic informacyjnych i pamiątkowych w miejscu realizacji inwestycji, organizację konferencji dotyczącej rozpoczęcia i zakończenia realizacji projektu i prowadzenie medialnej kampanii informacyjnej. Organizowane są również plenerowe spotkania promujące projekt i wydawane materiałów drukowane. Sfinansowano także koszty zarządzania. Efektem robót wykonanych w ramach projektu jest skuteczniejsza ochrona przed powodzią ponad 136 tys. osób mieszkających na Żuławach Wiślanych i 122 tysięcy hektarów najlepszych jakościowo gleb w Polsce.

Pełnomocnik Czekaj poinformowała, że trwają prace przygotowawcze do realizacji II etapu projektu. Opracowano dokument "Plan działań dla II etapu (2014-2020) Programu Żuławskiego".

Wytypowano w nim 24 zadania inwestycyjne do wykonania przez ZMiUW WP w Gdańsku. Są to m.in. odbudowa wałów przeciwpowodziowych nad Wisłą o długości około 34 km w powiatach kwidzyńskim, sztumskim i malborskim oraz zbudowanie dróg technologicznych, przebudowa wałów przeciwpowodziowych nad rzekami i kanałami żuławskimi o łącznej długości około 208 km.

Przebudowane mają być dwie stacje pomp w Koszwałach i zbudowane nowe w Gozdawie Komarówce i Rybakach. Inwestycje te ujęto w dokumentach strategicznych, jakimi są masterplany dla obszaru dorzecza Wisły i projekty planów zarządzania ryzykiem powodziowym. Szacowany koszt realizacji II etapu projektu, planowanej do 2021 roku, ma wynosić niemal 264 mln złotych.