Lubelszczyzna czeka na przełomowe decyzje w sprawie łupków

Orlen chce szczelinować
- Przyspieszamy realizację projektów w segmencie wydobycia - zapowiedział ostatnio Jacek Krawiec, prezes zarządu PKN Orlen. Polski Koncern Naftowy ma sześć koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złóż gazu w naszym województwie. W całej Polsce zdobył ich więcej, ale przyznaje, że to u nas "prace są najbardziej zaawansowane". Od 2011 r. Orlen wierci w miejscowościach Syczyn (gm. Wierzbica) i Berejów (gm. Niedźwiada). Pierwszy etap prac polegał na przygotowaniu otworu pionowego. Pobrano wówczas próbki skał do analizy laboratoryjnej. Naukowcy badali m.in. zawartość gazu i właściwości mechaniczne skał. - Wyniki analiz dla obu lokalizacji okazały się na tyle obiecujące, że została podjęta decyzja o konty- nuacji prac - czytamy w oficjalnym komunikacie spółki.

Kolejny etap to wiercenie otworów poziomych (horyzontalnych). Teraz Orlen zapowiada, że w obu otworach przeprowadzi zabieg szczelinowania hydraulicznego. To jeden z najbardziej kontrowersyjnych etapów poszukiwań (i późniejszego wydobycia). Szczelinowanie ma jedno, podstawowe zadanie: "rozluźnić" skałę tak, by ściśnięty w niej gaz mógł się wydostać na powierzchnię. W tym celu do wywierconego wcześniej otworu tłoczy się wodę z chemicznymi dodatkami. Orlen liczy, że pierwszy zabieg wykona już w kwietniu w Syczynie.

- Projekt zakłada wykonanie szczelinowania w oparciu o płyn zabiegowy, sporządzony na bazie wody z dodatkiem piasków kwarcowych o odpowiedniej granulacji - informuje koncern. Szczelinowanie zaplanowano w poziomym odcinku o długości kilometra, w warstwie łupków gazonośnych, zalegającej na głębokości około 2,7 km. Po zakończeniu prac w Syczynie, eksperci przeniosą się do Berejowa.

Całe przedsięwzięcie ma przynieść odpowiedź na najważniejsze dla koncernu pytania: ile ma gazu i czy jego wydobycie będzie opłacalne? Orlen informuje, że przygotowuje się też do wiercenia trzech kolejnych otworów badawczych w woj. lubelskim, w gminach: Uścimów, Cyców i Łopiennik Górny.

Kolejne prace planuje też amerykański koncern Chevron. Pod koniec ubiegłego roku ustawił wiertnię w Zawadzie pod Zamościem. Teraz przygotowuje się do prac badawczych w miejscowości Księżomierz Dzierzkowska w gm. Gościeradów.

Ustawa coraz bliżej

- W najbliższym czasie skierujemy projekt ustawy do Sejmu - zapewniał nas wczoraj Paweł Mikusek, rzecznik prasowy ministerstwa środowiska. W przyszłym tygodniu resort planuje konferencję prasową, na której zaprezentuje szczegóły ustawy. Jej główne założenia już znamy. W październiku ub. roku przedstawił je Marcin Korolec, minister środowiska. Wynika z nich, że koncerny, które zaczną wydobywać u nas gaz łupkowy, około 40 proc. zysku przeznaczą na daniny publiczne. Część pieniędzy trafi bezpośrednio do gmin, powiatów i województw, na terenie których będą prowadzone prace. Koncerny wydobywające gaz będą płacić: podatek od wydobycia (5 proc. wartości gazu) i podatek od zysków (25 proc.). Do tego dojdzie większa niż obecnie opłata eksploatacyjna. W tej chwili wynosi ona 5,89 zł za 1000 m sześc. gazu. Rząd zamierza podnieść ją do 24 zł/1000 m sześc.

- Pieniądze z wydobycia powinny stanowić silny impuls do rozwoju regionów - mówił w październiku minister środowiska. Rządowi eksperci oszacowali, że przy rocznym wydobyciu rzędu 6 mld m sześc., łupkowe gminy tylko z tytułu opłaty eksploatacyjnej zgarną łącznie 86 mln zł.

Uchwalenie ustawy ma kolosalne znaczenie dla koncernów, które chcą zarabiać na gazie. W tej chwili, gdy nie wiedzą, jakie przepisy i opłaty będą ich obowiązywać, trudno im oszacować, czy wydobycie będzie opłacalne.

Europejskie zawirowania

Komisja Europejska bacznie przygląda się łupkom. W tym ro-ku zamierza zbadać, jakie skutki dla środowiska ma szczelinowanie hydrauliczne. Chce też podać listę wytycznych, które umożliwią skuteczne zarządzanie "łupkowym ryzykiem". Polscy euro-posłowie domagali się, by członkowie Komisji odwiedzili nasze rodzime odwierty i przekonali się, jak przebiega szczelinowanie. Zapytanie w tej sprawie skierował do KE Bogusław Sonik, euro-deputowany (PO, okręg Małopolska-Świętokrzyskie). Usłyszał, że wizyty nie są planowane. - To kolejny już dowód, że Komisja Europejska ma już wypracowaną, negatywną opinię w sprawie procesu wydobywania gazu z łupków w UE, bez próby obiektywnego spojrzenia na ten problem - skomentował Sonik na swojej stronie internetowej.

Kontrowersje wzbudza też ankieta, za pomocą której KE zbiera opinie o gazie łupkowym wśród mieszkańców Unii Europejskiej. Konsultacje rozpoczęły się 20 grudnia ub.roku, ale dopiero po miesiącu kwestionariusz doczekał się tłumaczenia na język polski (ankieta jest na stronie internetowej KE).

Teraz lubelska europosłanka Lena Kolarska-Bobińska (PO) zarzuca komisji, że ankieta jest tendencyjna. - Rozpoczyna się pytaniem o ogólny stosunek do eksploatacji. Już pierwsza z możliwości zawiera sformułowanie "paliwa kopalne (np. gaz łupko-wy) powinny być mimo wszystko eksploatowane w Europie". "Mimo wszystko" jest sformułowaniem negatywnym, sugerującym, że jest coś niekorzystnego w wydobywaniu gazu. Taki początek może wpłynąć na pozostałe odpowiedzi w ankiecie, zwłaszcza że w tym samym pytaniu wszystkie inne możliwości mają negatywne konotacje do gazu łupkowego - zauważa eurodeputowana. Kolarska-Bobińska przesłała swoje zastrzeżenia Janezowi Potočnikowi, komisarzowi ds. środowiska. Posłanka zapytała też, czy komisja zamierza podjąć jakieś działania w związku z ankietą.

Sama eurodeputowana tłumaczyła kilka miesięcy wcześniej, że Unia nie może zakazać nam wydobycia gazu, bo to autonomiczna sprawa każdego państwa. Restrykcyjne przepisy mogą jednak uczynić wydobycie nieopłacalnym.