Święci od wielbłąda

Niewielkich rozmiarów skrzyneczka stanowi hołd oddany dwóm świętym braciom - Kosmie i Damianowi, patronom farmaceutów i lekarzy. - To zaskakujące, że tego typu obiekty znajdują się w polskich zbiorach - mówi Małgorzata Kierczuk-Macieszko, autorka zdjęć. - Relikwiarz należy do kręgu kultury bizantyjskiej. Świadczy o tym choćby to, że Maria leży w czasie połogu.

Relikwiarz powstał prawdopodobnie na terenie dawnej Rusi. Datowany jest różnie - od XIII do końca XVI wieku. Pierwsza wzmianka o jego obecności w Krakowie pochodzi z XIV wieku. Nie ma dostatecznych dowodów na to, że miał służyć do przechowywania szczątków. Można tak jednak przypuszczać chociażby na podstawie rozmiaru - w sam raz na ludzką piszczel. Wykonany jest z miedzi. Jego boki zdobi szesnaście wykonanych w technice rytu scen z życia świętych. Kosma i Damian żyli w III w. n.e. w Azji Mniejszej. Byli tzw. anargyrami, czyli wędrownymi lekarzami, którzy nie pobierali wynagrodzenia za swą działalność. Pomagali chrześcijanom, poganom, a także zwierzętom. Jedna ze scen przedstawia, ni mniej, ni więcej, tylko uwalnianie opętanego wielbłąda z sideł szatana.

Poza egzorcyzmami zajmowali się leczeniem trzęsawic, ślepoty, różnych bólów, a nawet wskrzeszali umarłych. Część dolegliwości, z którymi zmagali się pierwsi medycy jest nam dzisiaj znana pod bardziej pospolitymi nazwami, np. odczarowanie "kobiety zgiętej wpół" oznacza prawdopodobnie uśmierzenie bólu w korzonkach, a wypędzenie z pewnego nieszczęśnika "żmii" - usunięcie glisty.

Po dokonaniu wielu podobnych, chwalebnych czynów, święci bracia ponieśli męczeńską śmierć w Cyrze na Syrii, a w VI wieku papież Feliks VI przeniósł ich szczątki do Rzymu.

Wystawa fotografii, Zespół Sztuk Plastycznych, ul. Muzyczna 10