Matura 2013: Pobierz arkusz z egzaminu z filozofii - poziom podstawowy
CZĘŚĆ II - Analiza krytyczna tekstu filozoficznego
ZADANIE 10
ODPOWIEDŹ:
Prawda ontologiczna - rzecz odpowiada idei (przykład: to jest prawdziwy przyjaciel). Prawda logiczna - to myśl lub sąd odpowiada danej rzeczy (przykład: słońce świeci jest prawdziwe wtedy, gdy faktycznie słońce świeci). Prawda ontologiczna za punkt odniesienia bierze rzecz, logiczna natomiast myśl.
ZADANIE 11
ODPOWIEDŹ:
a) zdania wyrażające prawdę w znaczeniu ontologicznym:
Ta książka to prawdziwy skarb dla czytelnika.
Pies to prawdziwy przyjaciel człowieka.
b) zdania wyrażające prawdę w znaczeniu logicznym:
Dzisiaj ugotowałem zupę pomidorową.
Wczoraj kupiłem bilety do teatru.
ZADANIE 12
ODPOWIEDŹ:
a) dla Platona
Czerwień róży to odbicie doskonałej idei czerwieni. Jest jedyna.
b) Hume’a
Czerwień róży to impresja wywołaną bodźcami fizycznymi, zjawisko empiryczne.
ZADANIE 13
ODPOWIEDŹ: Ontologii
ZADANIE 14
ODPOWIEDŹ:
Autor odwołuje się do klasycznej definicji prawdy.
ZADANIE 15
ODPOWIEDŹ: Relatywizm
ZADANIE 16
ODPOWIEDŹ: Protagoras
ZADANIE 17
ODPOWIEDŹ:
a) filozof starożytny: Parmenides, Platon
b) filozof nowożytny: Kartezjusz
ZADANIE 18
ODPOWIEDŹ: Absolutyzm poznawczy
ZADANIE 19
ODPOWIEDŹ:
A. W jaki sposób odpowiada autor na pytanie, co skłania uczonych do wybrania tego, a nie innego systemu wiedzy Przydatność i użyteczność.
B. Jak nazywa się takie kryterium wyboru? Utylitaryzm
C. Kto reprezentował ten kierunek myślenia? Jeremy Bentham, James Mill
ZADANIE 20
ODPOWIEDŹ: Edmund Husserl, Immanuel Kant
ZADANIE 21
ODPOWIEDŹ:
b) marksizm
c) materializm
ZADANIE 22
ODPOWIEDŹ:
Materializm jest pojęciem, które pozostaje w stałej opozycji do idealizmu. Zasadnicza różnica występująca pomiędzy obydwoma pojęciami opiera się na odmiennym stosunku myśli do materii. Materialiści twierdzą, że materia jest pierwotna w stosunku do przeżyć psychicznych, myśli, świadomości. W konsekwencji takiego założenia można wyciągnąć wniosek, że wszelka działalność duchowa człowieka jest jedynie wytworem rozwoju przyrody i społeczeństwa. Zdaniem idealistów zależność jest odwrotna: to duch, świadomość i idee są pierwotne w stosunku do przyrody. Materialiści uważają, że nie ma bytowania niezależnego od świata; w tym poglądzie również uwidacznia się opozycja do koncepcji idealistycznych.
ZADANIE 23
ODPOWIEDŹ: materializm
ZADANIE 24
ODPOWIEDŹ:
A. Kartezjusz
B. Medytacje o pierwszej filozofii
ZADANIE 25
ODPOWIEDŹ:
idealizm teoriopoznawczy
a) Dla tego też wszystko, co nam mówią badacze o absolutnym istnieniu rzeczy niemyślących, z pominięciem wszelkiego stosunku do istoty spostrzegającej, zdaje mi się rzeczą zgoła nie do zrozumienia. Ich esse jest to percipi (istnieć jest to być spostrzeganym). Niepodobna, ażeby one miały byt poza umysłami, czyli myślącymi, spostrzegającymi je istotami.
b) Jeżeli oglądanie przedmiotów musiałoby się stosować do ich własności, to nie rozumiem, jak można by o nich cokolwiek wiedzieć a priori, jeżeli natomiast przedmiot jako obiekt zmysłów stosuje się do własności naszej zdolności oglądania, to mogę sobie całkiem dobrze przedstawić tę możliwość.
PRZYKŁADOWE ODPOWIEDZI - FILOZOFIA - POZIOM ROZSZERZONY
CZĘŚĆ I - Test
ZADANIE 1
ODPOWIEDŹ:
a) Człowiek jest miarą wszechrzeczy. PROTAGORAS
b) Granice mojego języka są granicami mojego świata. LUDWIK WITTGENSTEIN
c) Człowiek jest zwierzęciem politycznym. ARYSTOTELES
d) Nie istnieją w umyśle wrodzone idee. JOHN LOCKE
ZADANIE 2
ODPOWIEDŹ:
a) Platońskie idee są wytworem Demiurga - Boskiego Rękodzielnika. FAŁSZ
b) Epikureizm był filozofią materialistyczną. PRAWDA
c) Dowody na istnienie Boga św. Tomasza z Akwinu mają charakter kosmologiczny. PRAWDA
d) Utylitaryzm jest etyką antynaturalistyczną. FAŁSZ
e) Mimesis to koncepcja estetyczna zakładająca wierne naśladowanie przyrody przez artystę.FAŁSZ
f) Greckie pojęcie piękna związane było z matematyczną proporcją. PRAWDA
ZADANIE 3
ODPOWIEDŹ:
JEAN-PAUL SARTRE
Sartre uważa, że człowiek jest bytem, dzięki któremu nicość pojawia się na świecie. Najpierw zaistnieje na świecie, ale jeszcze wtedy nie da się go określić ani zaprogramować.Człowiek nie ma wpływu na to, kim się urodzi, do jakiej nacji będzie należał, jaki będzie jego kolor skóry czy też jakie posiada zdolności. Zostaje "wrzucony" w istnienie, które może uznać lub odrzucić. Z nicości ma szansę dopiero stać się kimś.
ZADANIE 4
ODPOWIEDŹ:
Dowód twierdzenia przeprowadzony metodą dedukcji:
Jeżeli wszyscy ludzie są śmiertelni, a wszyscy Europejczycy są ludźmi, to wszyscy Europejczycy są śmiertelni.
Dowód twierdzenia przeprowadzony metodą indukcji:
Jeżeli wszyscy Europejczycy są ludźmi, a wszyscy ludzie są śmiertelni, to wszyscy Europejczycy są śmiertelni.
ZADANIE 5
ODPOWIEDŹ:
a) Wszyscy ludzie są równi. ELITARYZM
b) Nic nie dzieje się przez przypadek. INDETERMINIZM
c) Bóg istnieje. ATEIZM
ZADANIE 6
ODPOWIEDŹ:
Sceptycyzm to pogląd filozoficzny, podważający pełną wiarygodność ludzkiego poznania. To stan tego, co wątpi. Sceptycyzm starożytny polegał na wątpieniu w rzeczywistość świata zewnętrznego, przy jednoczesnej wierze w rzeczywistość świata duchowego i istnienie Boga. Z kolei sceptycyzm metodyczny polega na kwestionowaniu i wątpieniu w poszczególne twierdzenia w celu dotarcia do twierdzeń bardziej pewnych lub takich, w które wątpić się już nie da. Dla Kartezjusza było to stwierdzenie, że akt myślenia wymaga podmiotu myślącego a zatem "cogito ergo sum" - "myślę, więc jestem". Sceptycyzm metodyczny jest więc nie tyle stanowiskiem kwestii możliwości poznania prawdy, co metodą uzyskiwania poznania najlepszego z możliwych do uzyskania.
ZADANIE 7
ODPOWIEDŹ:
Dla Kanta mówienie prawdy jest najważniejsze, więc warto powiedzieć "przepraszam, ale nie mam teraz czasu, odezwę się kiedy go będę miał".
imperatyw moralny: rób tak, żeby twoje postępowanie mogło być ogólnie obowiązującą zasadą
CZĘŚĆ II
ZADANIE 8 - WYPRACOWANIE
Na podstawie fragmentów Eseju o człowieku Ernsta Cassirera i Aktualności piękna Hansa-Georga Gadamera oraz własnej wiedzy z dziedziny estetyki rozważ, czy istotą sztuki jest naśladowanie natury?
Matura 2013. Czytaj nasz serwis specjalny
ZOBACZ TAKŻE ARKUSZE I ODPOWIEDZI Z MATEMATYKI I POLSKIEGO Z 2012 ROKU:
Matura 2012. Język polski rozszerzony [KLUCZE ODPOWIEDZI, ARKUSZ]
Matura 2012: Matematyka i historia sztuki (ARKUSZE i ODPOWIEDZI)
Matura 2012: Język polski poziom rozszerzony (ARKUSZE)
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?