Diagnoza Społeczna. Wyższe zarobki nie nadążają za cenami

Do takich wniosków doszli autorzy tegorocznej Diagnozy Społecznej 2011. To największe badanie, dotyczące niemal wszystkich aspektów życia Polaków, realizowane jest co dwa lata.

Z najnowszego badania wynika, że jeśli chodzi o warunki życia przeciętnej rodziny, w dalszym ciągu nie ma wyraźnych przejawów kryzysu finansowego. Większość wskaźników dotyczących dobrobytu uległa poprawie. Martwić może jedynie fakt, że nasze pensje rosną pięć razy wolniej, niż w 2009 roku. Z drugiej strony 8 na 10 z nas jest szczęśliwych, a to najlepszy wynik od lat. Poprawił się również nasz stan zdrowia, spadł poziom stresu i wzrosło zadowolenie z większości spraw.

Badacze zauważyli także, że maleje rozwarstwienie ekonomiczne polskiego społeczeństwa. Spadło średnio o 2 proc., również między najbogatszymi i najbiedniejszymi rodzinami. Oznacza to, że wreszcie udało się powstrzymać wzrost nierówności, który następował u nas od początku lat 90.

Nie oznacza to, że wszystkim żyje się lepiej. Powiększyła się grupa, która żyje poniżej granicy ubóstwa (480 zł miesięcznie na osobę w rodzinie). W takiej sytuacji jest dziś 4 proc. rodzin. Przed dwoma laty wskaźnik ten wynosił 3,8 proc. Jeśli lepiej przyjrzymy się statystykom okazuje się jednak, że wzrost zasięgu ubóstwa wystąpił tylko w rodzinach żyjących z zasiłków i rent. Pozostałym grupom żyje się lepiej. W największym stopniu poprawiła się sytuacja rolników.

Z Diagnozy wynika również, że wciągu czterech minionych lat ponad 40 proc. rodzin z grupy najuboższych awansowało do grup z wyższymi dochodami. Jednocześnie tyle samo z grupy najbogatszych spadło do grup biedniejszych. Oznacza to, że ekonomiczna struktura naszego społeczeństwa jest ciągle mało stabilna.

Ile trzeba zarabiać, żeby wystarczyło do pierwszego? Zdaniem ankietowanych najniższy miesięczny dochód, który pozwoli na spokojne życie to 1111 zł na osobę. Wynika z tego, że o kilka procent spadły nasze aspiracje finansowe. Ponad jedna trzecia badanych rodzin zadeklarowała, że przy aktualnych dochodach z pewną trudnością wiążą koniec z końcem. Kolejne 20 proc. radzi sobie z trudnością, a prawie 18 proc. z wielką trudnością. Ta ostatnia grupa jest coraz mniejsze. Jeszcze w 2000 roku zaliczała się do niej co trzecia rodzina.

Pod względem dochodów, Lubelskie jest w krajowym ogonku. Średni dochód tutejszej rodziny to niewiele ponad 2,5 tys. zł miesięcznie. Jak radzimy sobie z niedostatkami w portfelu? Żyjemy oszczędnie i dzięki temu starcza na wszystko. Tak odpowiada blisko 40 proc. rodzin. Co piąta żyje bardzo oszczędnie, aby odłożyć na poważniejsze zakupy.

Ponad jedna czwarta rodzin przyznaje, że ich stałe dochody nie pozwalają na zaspokojenie bieżących potrzeb. Jednocześnie przyznają, że w ciągu dwóch lat ich sytuacja dochodowa pogorszyła się.

Pozostali zarabiają tyle samo, lub więcej. Na co wydają pieniądze? Z badań wynika, że jeśli chodzi o zakupy, najszybciej przybywało nowych łączy internetowych. Na kolejnych pozycjach znalazły się mikrofalówki, komputery, pralki, samochody i zmywarki.

Z badań wynika, że dobre wykształcenie i mieszkanie w dużym mieście znacznie pomagają w osiągnięciu dobrych zarobków. To nie zaskakuje. Naukowcy poszli więc o krok dalej i sprawdzili, na ile wydatki na studia są opłacalne? Okazało się, że dyplom licencjata daje ponad dwukrotnie mniejszą stopę zwrotu niż dyplom magistra. Z kolei doktorat zwiększa stopę zwrotu w stosunku do magisterium o dalsze 31 proc. Nie wszystkie kierunki studiów dają taką samą stopę zwrotu. Obecnie najbardziej opłacalne jest studiowanie prawa a najmniej – nauk rolniczych.

Diagnoza wykazała, że dyplom magistra ewidentnie stracił na znaczeniu. Autorzy badań wnioskują, iż gospodarka nie jest już w stanie wchłonąć rosnącej rzeszy absolwentów.

Lubelskie w Diagnozie

Ponad 60 proc. rodzin nie ma żadnych oszczędności. Ponad połowa oszczędzających odkłada gotówkę. Z kolei 40 proc. rodzin w województwie deklaruje, że pogorszyła się ich sytuacja materialna.