Krótkowzroczność jest epidemią naszych czasów. Będą przesiewowe badania wzroku u dzieci z woj. lubelskiego

Jak pandemia wpłynęła na widzenie u dzieci?
Jeszcze przed pandemią, światowe towarzystwa okulistyczne odnotowały, że krótkowzroczność jest epidemią naszych czasów. Dlatego w Stanach Zjednoczonych czy Chinach zaleca się, żeby dziecko obowiązkowo przebywało poza domem 2-3 godziny dziennie, bo ćwiczy się wtedy również patrzenie w dal. W czterech ścianach, przy telewizorze czy komputerze nie jest to możliwe. Natomiast przy obserwowaniu obrazów w dalekiej perspektywie oczy odpoczywają, nie ma tzw. skurczu akomodacyjnego. Badania wskazują, że fakt patrzenia w dal obniża postęp i występowanie krótkowzroczności. Stąd koronna zasada: starajmy się, żeby dzieci spędzały 2-3 godziny poza domem.

Epidemia raczej nie polepszyła kondycji wzroku u najmłodszych?
Nie sprzyja temu z pewnością nauka zdalna czy rozrywki w oparciu o elektronikę. Nawet jak uczymy się czy coś czytamy, to stosujmy zasadę 3 do 1, czyli 30 minut przed komputerem, 10 minut patrzmy w dal. Ponadto w czasie pandemii koronawirusa nastąpiły duże utrudnienia w kontakcie pacjenta z lekarzem. Pamiętajmy, że u najmłodszych układ wzrokowy się ciągle rozwija, dlatego nawet pół roku opóźnienia w diagnostyce czy w wprowadzeniu leczeniu może spowodować wysyp poważnych przypadków. Jeśli nie wykryjemy tych schorzeń odpowiednio wcześniej, może grozić to poważnymi konsekwencjami. Na przykład przy niedowidzeniu nie będziemy mogli w przyszłości jeździć samochodem, czy wykonywać precyzyjnych prac. Nie mówiąc już o tym, że najmłodsze dzieci zagrożone są na przykład siatkówczakiem (śmiertelny nowotwór), zaćmą wrodzoną, czy właśnie niedowidzeniem w związku z zezem. Z kolei galopująca krótkowzroczność u części dzieci zagraża jaskrą, zaćmą, odwarstwieniem siatkówki. To są bardzo niebezpieczne stany chorobowe.

Stąd pomysł na przesiewowe badania wzroku u dzieci z Lubelszczyzny. Jak będzie to wyglądać?
Kieruję kliniką okulistyki ogólnej z pododdziałem okulistyki dziecięcej, dlatego czuję się w obowiązku wprowadzać nowe metody badań przesiewowych. Pod patronatem rektora Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, współpracujemy z władzami województwa i ministerstwem zdrowia oraz nauki, żeby jak najszybciej wprowadzić na Lubelszczyźnie pionierski w skali kraju system wczesnej diagnostyki schorzeń okulistycznych u dzieci. Chodzi też o to, aby w czasie pandemii, ale też później, do okulistów trafiały w trybie pilnym dzieci potrzebujące pomocy specjalistów. Mam nadzieję, że program ruszy w ciągu kilku miesięcy.

Jak ma to wyglądać w praktyce?
Badania przesiewowe odbywać się będą z zastosowaniem najnowszych rozwiązań cyfrowych. Dostępne są na rynku specjalne kamery o dużej rozdzielczości i aplikacje, które pozwalają na automatyczne sprawdzenie niewłaściwych objawów. Do obsługi tych urządzeń niepotrzebny jest lekarz okulista. Wystarczy, że pielęgniarka w poradni dziecięcej czy higienistka w szkole wykona zdjęcie, a w przypadku nieprawidłowości aplikacja wykorzystująca algorytm sztucznej inteligencji da sygnał, że natychmiast trzeba skonsultować się z okulistą. Jest to bardzo szybka metoda badania. Dlatego w ciągu dnia można przebadać aż 100 osób. Oprócz szkół i gabinetów pediatrów, chcemy dotrzeć do mniejszych miejscowości za pomocą mobilnych busów, gdzie danego dania będziemy zapraszać mieszkańców z dziećmi na badania przesiewowe wzroku np. do ośrodka zdrowia.