Lubelskie szkoły: Nauczyciele oceniając ucznia kierują się stereotypami

Studentki przebadały 265 na-uczycieli. Pokazywano im zdjęcia tych samych dzieci, chłopca i dziewczynki, siedzących w tej samej scenerii i pozie, ale wystylizowanych w inny sposób. Raz na "grzecznego ucznia", raz na "buntownika". Nauczyciele mieli do dyspozycji pięciostopniową skalę, przy pomocy której oceniali, w jakim stopniu zaprezentowane na fotografii dziecko charakteryzuje się wskazaną cechą.

Uczniowie w "grzecznej" wersji oceniani byli jako punktualni, pilni, wytrwali i pracowici. Bluza z kapturem, mocny makijaż, skórzana kurtka z ćwiekami itp. wzbudzały negatywne skojarzenia. Tacy uczniowie postrzegani byli jako zarozumiali i uparci.
Zdaniem dr Urszuli Sajewicz--Radtke sytuacja, w której pedagodzy kierują się takimi stereotypami, jest niepokojąca. - Tyl-ko czterech nauczycieli odmó- wiło oceniania uczniów na podstawie ich wyglądu, uważając to za niepedagogiczne - komentuje Sajewicz-Radtke.

- Słyszałam o tym badaniu i jestem bardzo zaskoczona wnioskami, jakie z niego płyną - mówi Elżbieta Sękowska, dyr. ZS nr 1 im. W. Grabskiego w Lublinie. - Oceniając uczniów nauczyciele z pewnością nie kierują się stereotypami. Inna postawa dla nich samych byłaby ryzykowna.

Sękowska wyjaśnia, że w tej chwili bardzo duży nacisk kładzie się na to, by nauczyciele przestrzegali praw ucznia. - Jednym z nich jest prawo do obiektywnej oceny - mówi. To nie jedyny argument przytoczony przez dyrektorkę. - Kolejny trend pojawiający się w szkołach to dążenie do maksymalnego uściślenia kryteriów wystawiania ocen. Dotyczy to zwłaszcza prac pisemnych. Kierowanie się subiektywnymi odczuciami może mieć miejsce jedynie przy ocenianiu odpowiedzi ustnych (choć jestem przekonana, że i tam ma marginalne znacznie). Jednak i w tym przypadku nauczyciele nie kierują się raczej wyglądem ucznia, lecz sposobem, w jaki się zachowuje (tonem głosu, postawą itp.).

Co ciekawe, również uczniowie, z którymi rozmawialiśmy (kilkanaście osób z dwóch zespołów szkół), twierdzili, że nie mają poczucia, że są oceniani za wygląd. - Może dlatego, że w naszej klasie nie ma nikogo, kto by się wyróżniał - mówią gimnazjalistki Patrycja, Julka i Kasia. - Wszyscy ubierają się podobnie.