Najstarszy zabytek Lublina jest ukryty w lesie. Znajduje się nad Zalewem Zemborzyckim

Obok pierwszego kurhanu przy samej ulicy Osmolickiej, znajduje się żelazny krzyż poświęcony anonimowej osobie która zmarła w tym miejscu w czasach nowożytnych. Wiadomo tylko, że był to młody mężczyzna.

Obrządek pogrzebowy w kulturze Trzcinieckiej był zróżnicowany. Zwłoki chowano tak jak obecnie (pochówek szkieletowy) oraz kremowano ciała. Do grobów oprócz zmarłego składano również ceramikę, wyroby kamienne, a nawet ozdoby z brązu.

Intrygujące jest podobieństwo ułożenia kurhanów lubelskich do słynnych egipskich piramid czy tych mniej znanych w Chinach oraz w Meksyku. Wszystkie te starożytne budowle wzniesione zostały zgodnie z układem tzw. Pasa Oriona. Dowodzi to o szerokiej wiedzy astronomicznej naszych przodków.

Kurhany nad Zalewem w Lublinie są dobrze znane archeologom. Jeden z nich został zbadany dwukrotnie w 1962 r. i potem w 1974 r. przez zespół naukowców UMCS. Jak podają źródła, czwarty grobowiec mógł znajdować się na terenie dzisiejszego zalewu. Tzw. mogiła miała kształt trapezoidalny i w trakcie końcowych prac budowlanych przy akwenie, została zrównana z ziemią.

- Wielu mieszkańców miasta wciąż nie zdaje sobie sprawy z tych niezwykłych odkryć po praprzodkach. Urząd Miasta Lublin mógłby rozważyć ustawienie w tym miejscu tablic informacyjnych mówiących o Szlaku Prasłowiańskich Kurhanów - uważa Paweł Małkowski, miłośnik historii dawnego Lublina.