„Projekty Centrum Cyfryzacji Edukacji i Nauki IBE nie działają albo mają ograniczoną funkcjonalność”. Wstrzymano pieniądze na te działania

We wtorek, 6 lutego, na konferencji prasowej w Warszawie wiceminister nauki Maria Mrówczyńska, wiceminister edukacji Katarzyna Lubnauer i powołany na początku stycznia dyrektor Instytutu Badań Edukacyjnych Maciej Jakubowski przedstawili informacje na temat projektów realizowanych przez Centrum Cyfryzacji Edukacji i Nauki IBE, w tym na temat ich finansowania.

Wiceminister nauki poinformowała, że w połowie stycznia zleciło Ośrodkowi Przetwarzania Informacji (OPI) wykonanie analiz i raportów dotyczących projektów i programów realizowanych w latach 2022-2023 przez Centrum Cyfryzacji Edukacji i Nauki IBE. Podała, że tych projektów było 11, wśród nich były projekty typowo informatyczne, przede wszystkim platforma edukacja.gov.pl oraz projekty, które miały ułatwiać wymianę informacji pomiędzy nauczycielami, uczniami, a także środowiskiem akademickim.

Mrówczyńska podała, że z raportu wynika, iż projekty te „albo nie działają, albo mają ograniczoną funkcjonalność.” Podała też, że w przypadku projektów zachodzi podejrzenie, że „były one zaczęte w realizacji od dość wysokiego poziomu, co sugeruje, że wiele kodów zostało pozyskanych przed rozpoczęciem ich realizacji”, „istnieje wiele niepewności, jeżeli chodzi o prawa autorskie, które są przypisane do wykonanych projektów” oraz pytanie, czy te projekty są potrzebne.

Dla nas transformacja cyfrowa jest bardzo ważna. Dla edukacji, dla nauki to jest jedno z podstawowych zadań (...) w XXI wieku. W związku z tym na pewno będziemy rozwijać cyfryzację - zadeklarowała wiceminister edukacji.

Wiceminister edukacji zwróciła uwagę, że strategia transformacji cyfrowej edukacji nie powstała tak, jak powinna, dwa lata temu.

„Tej strategii nie ma, nie jest przygotowana” - poinformowała Lubnauer. Stąd - jak mówiła - należy zadać sobie pytanie - w oparciu o co budowano te wszystkie programy realizowane przez Centrum Cyfryzacji Edukacji i Nauki IBE. Podała, że wydano na nie już ponad 40 mln zł. Przekazała, że jedną z pierwszych decyzji MNiSW było wstrzymanie kolejnych 47 mln zł dla centrum oraz kilku milionów, które miały być wydatkowane przez MEN.

Lubnauer wskazała też na siedzibę Centrum Cyfryzacji Edukacji i Nauki IBE w biurowcu w centrum Warszawy przy ulicy Nowogrodzkiej, wynajętą w 2022 r.

W tej pięknej lokalizacji (...) za 100 tys. miesięcznie, wynajętej do października tego roku, bez możliwości zerwania tej umowy, w związku z tym cały czas wszyscy płacimy za to, by właściwe głównie przebywał tam dyrektor tego pionu cyfryzacji edukacji i nauki w IBE. Czasami bywali pojedynczy pracownicy, dlatego, że większość pracowała zdalnie - powiedziała Lubnauer.

Podała także, że w siedzibie centrum jest pracownia do Minecrafta, z której w tym czasie uczniowie skorzystali tylko 5 razy.

Lubnauer poinformowała, że większość osób pracujących dla centrum zatrudnionych było w ramach body leasingu (wypożyczenia pracownika, wykwalifikowanego specjalisty, bez konieczności przeprowadzenia procesu rekrutacji, z którym umowa jest zawierana na czas określony - PAP), gdzie stawka godzinowa - jak podała - wynosiła 450 zł.

Zwróciliśmy się do NIK by zbadał kwestie gospodarki finansowej w IBE do końca 2023 r. - podała Lubnauer.

Jednocześnie podkreśliła, że Instytut Badań Edukacyjnych jest „bardzo ważną placówką, która ma działać na rzecz rozwoju edukacji, również rozwoju cyfrowego, realizuje wiele takich projektów i będzie je nadal realizować, ponieważ ma tam informatyków, którzy są w stanie tego typy projekty robić”.

Nowy dyrektor IBE Maciej Jakubowski podkreślił, że jak tylko objął instytut to natychmiast przejrzał dokumenty, przejrzał efekty prac, szczególnie w pionie cyfrowym, bo - jak zaznaczył - dochodziły go słuchy, że „tutaj nie było tak, jak należy.”

Okazuje się, że te olbrzymie kwoty, o których mówimy, zostały wydane na produkty, które nie zostały, jak to się mówi, dowiezione. One miały funkcjonować już w 2023 r. Jak okazuje się, większość tych kodów, większość tych produktów jest w fazie wstępnej, większość tych kodów pochodzi tak naprawdę z innych projektów - podał. Natychmiast rozpoczęliśmy audyt we współpracy z ministerstwami, we współpracy z jednostkami, które za tę cyfryzacje odpowiadają, czyli OPI i CIE (Centrum Informatyczne Edukacji). I te prace cyfryzacyjne będą tam kontynuowane - zapowiedział dyrektor IBE.

„Widzimy efekty tych działań, rozgrzebane różne prace, które, niestety, nie wspierają edukacji, tak jak chciałyśmy, żeby wspierały” - powiedział. Zauważył, że wśród nich były rozwiązania, które wyglądają bardzo ciekawie. Wskazał na pracownię do Minecrafta.

Odnosząc się do pytań o przyszłość takich projektów jak platforma edukacja.gov.pl czy Moje Konto Edukacyjne wiceminister Mrówczyńska powiedziała, że przeprowadzone zostaną analizy, dodatkowe badania, w które zaangażowane będzie zarówno OPI, jak i IBE, by wykorzystać ten materiał, który jest już wykonany. Jednocześnie zaznaczyła, że platforma edukacja.gov.pl od samego początku swoich założeń nie miała dobrych opinii, jeśli chodzi o departamenty w Ministerstwie Edukacji i Nauki, gdyż były problemy z danymi osobowymi, prawami autorskimi. Będą przeprowadzane prace, które naprawią powstałe błędy.

Instytut Badań Edukacyjnych (IBE) jest instytutem badawczym prowadzącym interdyscyplinarne badania naukowe nad funkcjonowaniem i efektywnością systemu edukacji w Polsce. Instytut uczestniczy w krajowych i międzynarodowych projektach badawczych, przygotowuje raporty, sporządza ekspertyzy oraz pełni funkcje doradcze. Wspiera szeroko rozumianą politykę i praktykę edukacyjną. Funkcjonuje pod nadzorem Ministerstwa Edukacji Narodowej.