Przebudowa pl. Litewskiego stanęła w miejscu. Nie ma kasy na roboty

Plac utknął w inwestycyjnym "dołku". - Prace może ruszą w tym roku, a może w przyszłym. Wszystko zależy od tego, kiedy znajdziemy pieniądze na realizację tego projektu - dodał prezydent Żuk.

Na przebudowę pl. Litewskiego ratusz potrzebuje 50 mln zł
Takich pieniędzy w kasie magistratu nie ma. Urząd próbował wyjść z impasu, dzieląc inwestycję na etapy. Chciał, aby budowę całego systemu wodotrysków, czyli najważniejszej i najdroższej części przebudowy placu sfinansowała firma z branży wodociągowej. Miałaby to wykonać w tym roku. - Później firma zajmowałaby się przez określony czas serwisowaniem i konserwacją urządzeń, odbierając sobie w ten sposób poniesione nakłady - tłumaczył Żuk.

Pozostałe roboty na placu sfinansowałby już ratusz. Miałyby być wykonane dopiero w 2015 r. A część poniesionych nakładów magistrat chciałby odzyskać w ramach dofinansowania z funduszy unijnych na lata 2014-20. - Taki podział inwestycji powodowałby jednak olbrzymie problemy, jeśli w ogóle byłoby to możliwe. Wymuszałby dwukrotne prowadzenie prac ziemnych na placu. Technicznie to mało zasadne - mówił Żuk.

Obietnice
Dla prezydenta Lublina brak przebudowy placu Litewskiego w tym roku oznacza prestiżową porażkę. W grudniu 2010 roku walcząc o fotel włodarza miasta, gwarantował, że jeśli wygra, to zrealizuje inwestycję w najbliższej kadencji samorządu, czyli do 2014 r.

W 2012 r. ratusz ustalił warunki dla projektantów, którzy mieliby przygotować dokumentację przebudowy placu. Przetarg wygrało w marcu 2013 r. konsorcjum, którego liderem było Biuro Architektoniczne Idea Jacka i Urszuli Cieplińskich. Jesienią ubiegłego roku ratusz zaakceptował projekt. Do tego momentu wszystko szło zgodnie z harmonogramem. Pozostało wybrać wykonawcę robót, który zrealizowałby prace do września 2014 r.
Nieoczekiwany zwrot akcji nastąpił w listopadzie 2013 r. W projekcie budżetu Lublina na 2014 r. nie zostały zarezerwowane pieniądze na przebudowę placu. Jednocześnie okazało się, że potrzeba na ten cel 50 mln zł.

- Są rzeczy ważne i ważniejsze. Priorytetem dla nas jest budowa dróg. Czekamy na rozstrzygnięcia dotyczące dofinansowania przebudowy skrzyżowania Solidarności - Sikorskiego - gen. Ducha, budowy przedłużenia Trasy Zieleniej oraz ul. Muzycznej. Decyzje w tej sprawie zapadną na przełomie marca i kwietnia. Jeśli uzyskamy dofinansowanie, to będziemy musieli zapewnić wkład własny do tych inwestycji. Wówczas nie będzie raczej środków na przebudowę placu w tym roku. Roboty mogłyby ruszyć dopiero w 2015 r. - stwierdził Żuk.

"Nowy plac"
Głównym elementem przebudowanego placu ma być "multimedialna fontanna" w jego środkowej części. Zdrój ma mieć 250-300 dysz, z których woda będzie tryskać na różne wysokości i układać się w różne kształty. Fontanna będzie podświetlana, połączona z dźwiękiem.

Między pomnikiem Unii Lubelskiej a gmachem Wydziału Politologii UMCS będzie "miejski ogród" z siecią ścieżek. Drzewa mają zyskać iluminację, podświetlane będą też ścieżki. Lampy będą wyposażone z czujniki ruchu i zapalą się, gdy ktoś będzie przechodził chodnikiem.

Na wysokości budynków Wydziału Politologii UMCS powstanie miejsce na wystawy plenerowe. Chodzi o drewniany placyk z oświetleniem. Nowością jest ulokowanie tam sezonowych stolików kawiarnianych.

Wszystkie trakty piesze, a także drewniane tarasy na placu muszą być wykonane z materiałów najwyższej jakości: kamienia, bruku ciętego, drewna egzotycznego. Deptak zostanie przedłużony do ul. 3 Maja. Wzdłuż tego nowego traktu staną fontanny.

Wątpliwości
Przebudowa placu, a szczególnie kwota, jaka pójdzie na prace, budzi wątpliwości części radnych. - Bolesnym nieporozumieniem, trudnym do zaakceptowania z punktu widzenia wydatków publicznych, jest chęć uszczęśliwienia na siłę mieszkańców Lublina przebudową pl. Litewskiego za ok. 50 mln zł - podkreślała Małgorzata Suchanowska, rada PiS, w interpelacji złożonej właśnie do prezydenta Lublina.

O odstąpienie od przebudowy placu apelował też Stanisław Podgórski, radny PO.

Ratusz ripostuje, że koszty są uzasadnione. - Tylko bogatego stać na prowizorkę. Te zmiany odmienią oblicze placu na najbliższych 50 lat. To serce miasta i trzeba o nie właściwie zadbać. Chcemy przyciągnąć do tej przestrzeni mieszkańców i w ten sposób znowu ożywić wyludniające się centrum Lublina - przekonywał Stanisław Kalinowski, z-ca prezydenta Lublina.

***
Historia pl. Litewskiego
Plac, w kształcie przypominającym współczesny wygląd, powstał na początku XIX wieku. Obecnie zajmuje ok. 2 ha powierzchni.

do 1818 r. Teren był wykorzystywany jako skład słomy.
1818-1826 Wyburzenie zabudowań bonifraterskich. Utworzenie Placu Musztry.
1826 Na placu stanął pomnik Unii Polsko-Litewskiej.
1873-1876 Budowa, w miejscu gdzie znajduje się obecnie fontanna, soboru prawosławnego pw. Podwyższenia Krzyża Pańskiego.
1916 Ustawienie kamienia upamiętniającego Konstytucję 3 Maja.
1924 Budowa Grobu Nieznanego Żołnierza (zlikwidowany przed II wojną światową), rozbiórka cerkwi prawosławnej.
1928 Konkurs na regulację placu i zagospodarowanie go zielenią. Realizacja nastąpiła w latach następnych.
1939-1944 Budowa przez Niemców zbiornika przeciwpożarowego. Plac został nazwany Adolf Hitler Platz.
1945 Budowa, w miejscu postawionego w 1944 r. pomnika Braterstwa Broni Narodów Słowiańskich, pomnika Wdzięczności Armii Radzieckiej.
przed 1962 Na placu powstaje fontanna. Wykorzystany został do tego wybudowany przez Niemców zbiornik przeciwpożarowy
1990 Rozbiórka pomnika Wdzięczności Armii Radzieckiej.
2001 Budowa pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego. Stanął w miejscu, gdzie poprzednio znajdował się pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej.