Walczyli o pół miliona złotych. Dzieci Bolesława Pogody, żołnierza AK przegrały proces apelacyjny

Aleksander i Stanisław Pogoda oraz Janina Czermińska powołali się na tzw. ustawę lutową. Według przepisów, sąd „może zasądzić od Skarbu Państwa pokrycie w całości lub w części kosztów symbolicznego upamiętnienia osoby niesłusznie represjonowanej, jeżeli jej śmierć była skutkiem wykonania orzeczenia uznanego za nieważne”. Jednak przed sądem pierwszej instancji rodzina żołnierza AK przegrała proces o przyznanie pieniędzy na upamiętnienie. Wyrok zaskarżyła do Sądu Apelacyjnego w Lublinie. Ten jednak nie znalazł żadnych uchybień w poprzednim rozstrzygnięciu i utrzymał je w mocy.

- Apelacja wnioskodawców nie dostarczyła dowodów, że wyrok sądu pierwszej instancji jest nieprawidłowy - stwierdził sędzia Mariusz Młoczkowski uzasadniając rozstrzygnięcie.

Wnioskodawcy chcieli, żeby pomnik stanął na cmentarzu w Chodlu. Zdaniem sądu, nie potrafili jednak wykazać czy wskazana kwota jest adekwatna. Nie wskazali precyzyjnych wyliczeń ani kosztorysów. Na świadka powołali Magdalenę Zarzycką-Redwan, córkę członków podziemia niepodległościowego, która przyszła na świat w więzieniu na Zamku. Prezes Stowarzyszenia Dzieci Żołnierzy Wyklętych wskazała, że budowa pomnika w Lublinie może kosztować od 800 tys. do 1 mln zł. Według sądu, zeznania świadka nie zastąpią dokładnej wyceny.

- To pokazuje, że idea upamiętnienia Bolesława Pogody jest nieskonkretyzowana w kontekście kształtu, formy i kosztów - przyznał sędzia Mariusz Młoczkowski.

Podczas II wojny światowej Bolesław Pogoda należał do Armii Krajowej, do oddziału dowodzonego przez słynnego Hieronima Dekutowskiego, ps. „Zapora”. W początkach 1945 r., w okolicach miejscowości Chodel, doszło do walk pomiędzy partyzantami Zapory” a funkcjonariuszami UB, w których uczestniczył Bolesław Pogoda.

W lutym 1945 r. UB zabił Edmunda Pogodę, który był bratem Bolesława. Bolesław chciał wziąć udział w pogrzebie brata, ale w drodze na miejsce pochówku został zatrzymany i osadzony na komendzie Milicji Obywatelskiej w Chodlu. Przeszedł ciężkie przesłuchanie.

Żonie podczas widzenia zwierzył się, że był bity żelaznym prętem. Zwłoki jego i dwóch innych partyzantów znaleziono po około dwóch tygodniach na terenie pobliskiej cegielni. W czaszce i klatce piersiowej miał ślady po kulach. Po latach rodzina żołnierza postanowiła walczyć o pieniądze na upamiętnienie taty. Bezskutecznie.

Wyrok jest prawomocny. Stronom przysługuje jeszcze prawo wniesienia kasacji do Sądu Najwyższego.