Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Przeszliśmy drogą śmierci sprzed 75 lat. „Żydzi stoją pośrodku krwawego tańca" (ZDJĘCIA)

Małgorzata Szlachetka
Lublinianie w skupieniu przeszli w czwartek drogą śmierci sprzed 75 lat. Na końcu, w miejscu rampy, skąd Żydzi lubelscy byli wywożeni do obozu zagłady, powstała instalacja z motywem hebrajskich liter. Likwidacja getta na Podzamczu była początkiem niemieckiej akcji Reinhardt. Niemcy zamordowali w niej blisko 2 miliony Żydów.

Przejście nowym Szlakiem Pamięci „Lublin. Pamięć Zagłady” zaczęło się przy alei Tysiąclecia. W miejscu, gdzie w marcu 1942 roku stała synagoga Maharszala. Niemcy zamykali w niej Żydów z likwidowanego getta na Podzamczu. Później pędzili ofiary: mężczyzn, kobiety i dzieci na teren rzeźni miejskiej przy obecnej ulicy Zimnej. Z tamtejszej rampy odchodziły bydlęce wagony do niemieckiego obozu zagłady w Bełżcu. Dawną drogę śmierci znaczy dziś 21 betonowych płyt opisanych literami hebrajskiego alfabetu.

U wylotu ulicy Kalinowszczyzna odtworzona została relacja pani Wiesławy Majczak, nagrana w Teatrze NN. „To nie było tak, że oni przeszli, tylko szli, szli i szli. To był taki szurgot - ja ten dźwięk pamiętam. Szurgot butów po bruku. I do tego rozmowy, i do tego dodatkowo strzały. Patrzyłam z drugiego piętra, więc mi się wydawało, że same głowy widzę i tobołki”.

W 1942 roku pani Wiesława Majczak miała 11 lat, w pamięć wrył jej się widok ciała, jakie zobaczyła na drugi dzień. - To chyba była moja rówieśniczka, jej zwłoki leżały na podwórku mojego domu. Chyba się bałam. Dzisiaj znowu to przeżywam, wróciła pamięć tamtych czasów - powiedziała nam w czwartek pani Wiesława Majczak.

Nagrania szczególnie przejmującej relacji wysłuchaliśmy obok mostu na Kalinowszczyźnie, chwilę przed wejściem w ulicę Turystyczną. Autorka wspomnień w marcu 1942 roku widziała w tym miejscu ranną Żydówkę, kobieta leżała pod mostem, jęczała z bólu. „Chustę miała i tłumoczek koło niej leży. (...) Żeśmy wszystkie zapłakały. Każda się bała tam pójść, bo co z Żydówką zrobimy, prawda? I ktoś dał znać do Niemców. Przyjechał Niemiec, strzelił i zostawił tę Żydówkę. Leżała do poniedziałku”.

Mur i metalowy kontener, w którym zostały wycięte litery hebrajskiego alfabetu, ostatnia na dachu. Światło smugami wpada przez te otwory do środka. Instalację Nie/Pamięć Miejsca odsłonił Roman Litman, przedstawiciel społeczności lubelskich Żydów. - Ten dzisiejszy przemarsz jest symboliczny. Oznacza, że chcemy pamiętać i pamiętamy - podkreślił prezydent Lublina Krzysztof Żuk.

Medale 700-lecia Lublina, wybite z okazji jubileuszu miasta, otrzymali w czwartek przy instalacji Nie/Pamięć Miejsca Roman Litman, Jossi Dakar, szef ziomkostwa Lublinerów w Izraelu, prof. Paweł Śpiewak, dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie, a także Ośrodek Brama Grodzka-Teatr NN i Państwowe Muzeum na Majdanku.

Częścią nowego upamiętnienia w przestrzeni Lublina, które przygotował Teatr NN, jest także oznaczenie 43 płytkami w chodniku granic getta na Podzamczu. Mają żółty kolor, jak łaty na ubraniu, które Niemcy kazali początkowo nosić Żydom z Lublina.

Na szlaku są też cztery murale. Przy ul. Lubartowskiej 70 znalazł się fragment listu, jaki ktoś z likwidowanego getta na Podzamczu wysłał do getta w Warszawie. Był 24 marca 1942 roku, wywożenie ludzi zaczęło się tydzień wcześniej, w nocy z 16 na 17 marca.

„Żydzi stoją pośrodku krwawego, diabelskiego tańca. To (...) Lublin, odbywa się we krwi i łzach. Żydowski dobytek bez (...). Ponad 10 tysięcy Żydów już wypędzonych (...) małe ulice. Setki martwych poniewierają się (...)” - to fragment z częściowo nieczytelnego listu - krzyku sprzed 75 lat.

**Prezydent Lublina wręczył stypendia najlepszym studentom i doktorantom (ZDJĘCIA)
Najstarsza lublinianka otrzymała pierwszy medal z okazji 700-lecia miasta (ZDJĘCIA)
Wycinka na Czechowie. Oburzeni mieszkańcy dzwonili na policję (ZDJĘCIA, WIDEO)
Złotnictwo lubelskie. Wystawa na Zamku Lubelskim już otwarta (ZDJĘCIA)

Jesteśmy też w serwisie INSTAGRAM. Obserwuj nas!

**

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Przeszliśmy drogą śmierci sprzed 75 lat. „Żydzi stoją pośrodku krwawego tańca" (ZDJĘCIA) - Kurier Lubelski

Wróć na kurierlubelski.pl Kurier Lubelski