Cena niepewności

Odpowiedź jest prosta - niepewność. Możemy na wielką skalę przekonać się, jak olbrzymią rolę w zachowaniach gospodarczych ona odgrywa. I należy w tym miejscu wyraźnie oddzielić dwa potocznie pokrywające się pojęcia: niepewność i ryzyko. Ryzyko jest do okiełznania. Ryzyko to coś, co możemy w naszych decyzjach przewidywać i uwzględniać. Ryzyko jest po prostu mierzalne - możemy określić prawdopodobieństwo jakiegoś negatywnego scenariusza. Niepewność jest natomiast zupełnie nieokreślona, nie mamy pojęcia, co się może wydarzyć i z jakim prawdopodobieństwem. I właśnie z niepewnością mamy obecnie do czynienia.

Donald Tramp jako polityk jest zagadką, jest niepewnością, jest zupełnie nieprzewidywalny. Jakie będę jego decyzje i działania? Jak one wpłyną na pozycję Sanów Zjednoczonych, siłę dolara, poziom rozwoju gospodarczego, rynki finansowe? Wszyscy analitycy się głowią i nie znają odpowiedzi, a wyborcy, którzy na niego głosowali, zupełnie się tym nie interesują.

Przez najbliższe dni i tygodnie będziemy więc obserwować całkowite rozchwianie sytuacji na rynkach finansowych. Każdy będzie się wsłuchiwał w słowa wypowiadane przez prezydenta elekta i starał się z nich wnioskować, co się może wydarzyć. Za jakiś czas sytuacja wróci do normy. Gdy już będziemy w stanie określić scenariusze dalszych wydarzeń, sytuacja się uspokoi. Niepewność zamieni się w ryzyko. I nawet jeśli to ryzyko będzie wyższe niż obecnie, to będzie już do zrozumienia i uwzględnienia w podejmowanych decyzjach gospodarczych.