Nie płakali po tsunami

Japończycy uznali, że najlepszą formą upamiętnienia ofiar apokalipsy będzie szybkie odbudowanie kraju ze zniszczeń. Nie znaczy to, że są obojętni na cierpienie i pozbawieni wrażliwości. Aby zrozumieć Japończyków trzeba odwołać się do systemu wartości opartego na niepisanym kodeksie samurajów bushido, zasadach konfucjanizmu, buddyzmu i religii shinto. Nakazują one odwagę, wytrwałość, solidarne cierpienie, współczucie, powściągliwość, opanowanie, dyscyplinę, samokontrolę nawet w obliczu śmierci. Interes grupowy należy przedkładać ponad indywidualny.

Pamięć o ofiarach kataklizmu obecna będzie podczas sierpniowego święta zmarłych kiedy należy odwiedzić groby, złożyć ofiarę, a na wodę spuścić lampiony, które tym, którzy odeszli wskażą drogę do krainy wieczności. Japończycy nie należą do społeczeństw zbyt religijnych ale - jak podaje Wikipedia -wierzą w pośmiertną boskość zmarłych. To nakazuje by ich czcić przez potomnych. Doroczne uroczystości w Hiroszimie i Nagasaki dowodzą, że nie zapominają o ofiarach narodowych tragedii.

Żyjemy w innym kręgu kulturowym i religijnym. Trudno zatem o proste porównania. Nie sposób jednak uciec od refleksji jak bardzo różnimy się od Japończyków w reakcji i przeżywaniu klęsk. Historia Polski pełna jest okresów celebrowania żałoby i męczeństwa po katastrofach, wypadkach, powodziach, pożarach, śmierci wybitnych obywateli. Jak rzadko która nacja świętujemy rocznice, a nawet miesięcznice klęsk. Jesteśmy mistrzami w stawianiu pomników i fetowaniu narodowych porażek. Nawet radosne przecież święto odzyskania niepodległości zdominowane jest przez martyrologię i smutne uroczystości nad grobami.

Japończycy prędko odbudują swój kraj, ale u nas drugiej Japonii szybko nie będzie. Prędzej doczekamy się rocznicowych awantur o pomniki i prawo do żałoby.

PS.
Trzeba z żywymi naprzód iść,
Po życie sięgać nowe,
A nie w uwiędłych laurów liść
Z uporem stroić głowę
Wy nie cofniecie życia fal!
Nic skargi nie pomogą:
Bezsilne gniewy, próżny żal!
Świat pójdzie swoją drogą!
Adam Asnyk